Τετάρτη 5 Οκτωβρίου 2011

Ο τελευταίος Ατλάντιος και η στερνή του επιθυμία

Ο τελευταίος Ατλάντιος θυμάται, αναπολεί και καρτερεί... Κλείνει τα μάτια, σφίγγοντας τη λαβή του ιερού σπαθιού του. Ο τελευταίος πρόμαχος, στα σύνορα του κόσμου. Ακοίμητος φρουρός, σε μια μεγάλη Νύχτα... προσμένοντας πάντοτε ήσυχα το δοξασμένο τέλος.
  
Ο τελευταίος Ατλάντιος
του Barry Windsor Smith

Τα φτερά στην περικεφαλαία και στα σανδάλια μαρτυρούν την ουράνια προέλευση, ο πορφυρός μανδύας, την ηγετική του θέση, το περιβραχιόνιο, την πίστη και αφοσίωση σε παλιά ιδανικά και το παγώνι στέκει ως σύμβολο της ομορφιάς και της υπερηφάνειας που εκπέμπει η ύπαρξή του. Ο Ήλιος θα δώσει σύνθημα εκκίνησης, είτε σκοτεινιάζοντας, είτε φωτίζοντας τον σκοτεινό πύργο. Και οι ήρωες γνωρίζουν καλά τις προσταγές του Ήλιου...
 
 
Στερνή Επιθυμία
του Friedrich W. Nietzsche
 
Να πεθαίνουμε έτσι
Όπως παλιά τον είδα να πεθαίνει-
τον φίλο που έριξε θείους κεραυνούς
και βλέμματα στη σκοτεινή μου νιότη!
Θρασύς και βαθύς
στη μάχη χορευτής
 
ο πιο χαρούμενος απ’ όλους τους πολεμιστές
και απ’ τους νικητές ο σοβαρότερος,
πάνω στη μοίρα του στήνοντας μια μοίρα,
σκληρός, στοχαστικός, προνοητικός:
τρέμοντας που νικούσε
και αλαλάζοντας που πεθαίνοντας νικούσε:
προστάζοντας την ώρα που πέθαινε
-και πρόσταξε αφανισμό...
 
Να πεθαίνουμε έτσι,
όπως παλιά τον είδα να πεθαίνει:

νικώντας, αφανίζοντας...

Η πανδαισία χρωμάτων, μηνυμάτων και συμβολισμών συνεχίζει στον γραπτό λόγο, όπου το ηρακλείτειο ηρωικό πρότυπο, με το βλοσυρό διαπεραστικό βλέμμα, χαίρεται θεία και άγρια χαρά, χλευάζοντας τη μοίρα του και πολεμώντας λυσσαλέα τον ίδιο τον Θάνατο, ξεπερνώντας τα όρια του ανθρώπινου. Δύο έργα που διαπνέονται από την ίδια υπέροχη, μελαγχολική και ηρωική διάθεση, διεισδύουν το ένα στο άλλο. Ένας νοητός κόσμος σχηματίζεται μπροστά μας... Ένα Φρούριο ιδεών.

Τον 19ο αιώνα ανθίζει ο Ευρωπαϊκός Λόγος και η Ευρωπαϊκή Εικαστική Τέχνη. Η τελευταία αποδίδεται με τον καλύτερο τρόπο από ζωγράφους, όπως οι Dante Rossetti, William Hunt, John Millais, Waterhouse, Delacroix, Constable, Turner, Burne-Jones, William Morris, κλπ, κλπ. Οι πιο σημαντικές και ενδιαφέρουσες διαστάσεις του Ευρωπαϊκού Λόγου (και κατ' επέκταση, της Ευρωπαϊκής Σκέψης) ξεδιπλώνονται από τους Λόρδο Βύρωνα, Γκαίτε, Schopenhauer, Keats, Shelley, Hölderlin, Ουγκώ, Baudelaire, κλπ, κλπ. Ο Νίτσε είναι ίσως ο κορυφαίος φιλόσοφος-διανοητής. Συγκινεί τα ελεύθερα πνεύματα με τον καθάριο, ευθύβολο και αιχμηρό του λόγο, με το πάθος του για ειλικρίνεια, ταυτίζοντας την ηδονή με τον κίνδυνο και χαρίζοντας τη σοφία μονάχα στον αληθινό πολεμιστή.

Η μοντέρνα τέχνη που αναπτύσσεται τον 20ο αιώνα (ντανταϊσμός, κυβισμός, υπερρεαλισμός, φουτουρισμός, κλπ.) απελευθερώνει τα άμορφα ζωώδη ένστικτα του υποσυνειδήτου και του ασυνειδήτου, βάζει σε δεύτερη θέση την εξάσκηση/ εκπαίδευση (εμμένοντας στην πρωτοτυπία, σε φλύαρες αναλύσεις και σε αυθαίρετους αυτοπροσδιορισμούς), κηρύσσοντας τον πόλεμο στο Μέτρο και στην ίδια τη Μορφή του Ωραίου. Είναι δημιούργημα της σύγχρονης καταναλωτικής κοινωνίας, η οποία είναι καταδικασμένη στην ατέρμονη αναζήτηση νέων (ψευδο-)προορισμών, κατά πρώτο λόγο μέσω της εικόνας.

Όμως κάποιοι Νεο-ρομαντικοί ζωγράφοι, ακόμη και μέσα από τον χώρο της ένατης τέχνης, διαφυλάττουν τις αρχές και τις αξίες της συνειδητής Δημιουργίας και την Αλήθεια της Ομορφιάς. Από τους σημαντικότερους αυτούς καλλιτέχνες, του δευτέρου μισού του 20ου αιώνα, είναι και ο Barry Windsor Smith του οποίου η τέχνη είναι βαθύτατα επηρεασμένη από τη μεγάλη Σχολή των Προ-ραφαηλιτών.

 
Ο γάμος σύγχρονων και παλαιότερων διαφορετικών μορφών τέχνης είναι δύσκολο έως ριψοκίνδυνο εγχείρημα. Η μάχη της αισθητικής συνεχίζεται... Στην παρούσα αναφορά ο «Αιώνας του Λόγου» νυμφεύεται τον «Αιώνα της Εικόνας». Ο Ατλάντιος πολεμιστής είναι o Φύλακας του Φρουρίου, έτοιμος να χορέψει στο πεδίο της μάχης, σφραγίζοντας τη στερνή του επιθυμία.